Saat Mekanizmaları – Çeşitleri Özellikleri

Saat mekanizmalar pek çok farklı türde bulunur. En yaygın kullanılan saat mekanizması pil kullanan quartz mekanizmadır. Ancak yayları ve kolunuzun doğal hareketlerini kullanan mekanik ve otomatik ve saat mekanizmaları da vardır. Bu yazımızda saat mekanizmaları türlerinin çeşitlerini ve özelliklerine bakacağız. 

Saat Mekanizması Nedir?

Mekanizmalar bir saatin kalbi olarak tanımlanabilir. Mekanizma saatin üzerinde bulunan, akrep, yelkovan, takvim, kronograf ve diğer komplikasyonların çalışmasını sağlar. Bir kol saati satın alırken genellikle dış tasarımına bakılsa da, saat kültürü olan ve ayrıntılara önem veren bir saat kullanıcısı mekanizma kalitesine ayrıca dikkat eder.

Bir saat üreticisi, saatin dış görünüşünden önce iç tasarımı olan mekanizma ile daha fazla ilgilenir. Bir saati kaliteli yapan şey, dış görünüşünden ziyade mekanizmanın kalitesidir. Saat mekanizması, vasat saat ile kaliteli saati birbirinden ayıran en önemli bileşendir.

Üç çeşit saat mekanizması vardır. Bunlar quartz mekanizma, mekanik mekanizma ve otomatik mekanizmadır.

Quartz mekanizma: Pil ile çalışan mekanizmadır. Saati ister kullanın ister kullanmayın, pili bitene kadar durmadan çalışır

Mekanik mekanizma: Tepe düğmesi vasıtası ile kurulan mekanizmalardır. Saatin çalışması için sürekli kurmak gerekir. Kurmadığınız takdirde bir süre sonra duracaktır.

Otomatik mekanizma: Saati bileğinize taktığınızda, içinde bulunan rotor sayesinde kendi kendini kurabilen mekanizmadır. Aynı mekanik saatlerde olduğu gibi bileğinizden çıkardığınızda bir süre sonra duracaktır.

Saat Mekanizma Çeşitleri

Quartz Saat Mekanizması

1969 yılında, Japon saat markası olan Seiko tarafından geliştirildi. Daha önce geleneksel saat üreticileri sadece mekanik mekanizma kullanıyorlardı ve ürünlerini çok pahalıya pazarlıyorlardı.

Seiko’nun saat dünyasına kattığı bu özellik ile maliyetler çok azaldı. Quartz saat mekanizması, geleneksel saat üreticilerine büyük darbe vurdu. Buna karşılık bir çok saat markası pille çalışan koleksiyonlar üretmek zorunda kaldılar.

Quartz Saat Mekanizması Nasıl Çalışır?

1. Pil mikroçip devresine akım sağlar.
2. Kuvars kristali saniyede 32.768 kez salınım yapar (titreşir).
3. Mikroçip devresi, kristalin salınımlarını algılar ve saniyede bir kez olmak üzere gerçek elektrik darbelerine dönüştürür.
4. Elektrik darbeleri, minyatür elektrikli step motorunu çalıştırır ve elektrik enerjisini mekanik güce dönüştürür.
5. Elektrikli step motor dişlileri döndürmeye başlar ve saat çalışır.

Quartz Saat Mekanizmasının Faydaları

Doğru zaman: Bir quartz saat mekanizmasının çok az sapma payı vardır ve genellikle hep doğru zamanı gösterir.

Kolay kullanım: Quartz saat mekanizması pille çalışır ve çalışmayı sürdürmek için sürekli takmanız gerekmez. Aylarca hiç kullanmasanız bile çalışması aksamayacaktır.

Düşük bakım maliyeti: Az sayıda hareketli parça ve bir bataryadan oluştuğu için çok fazla bakım gerektirmez. Birkaç yılda bir sadece pilini değiştirmeniz yeterli olacaktır.

Ekonomik: Mekanik ve otomatik saatler için çok fazla parça ve üretimi için ciddi ustalık ve zaman gerekmektedir. Quartz saatler bu nedenle çok daha uygun fiyata satılır.

Dayanıklılık: Az sayıda hareketli parçaya sahip olduğundan, herhangi bir darbe karşısında quartz mekanizma içerisinde işleyişi bozacak pek bir parça yoktur. Bu nedenle darbelere karşı daha dayanıklıdır.

Lüks saat üreticileri genellikle mekanik saat mekanizmaları üretmeyi tercih etmektedir. Ancak günlük kullanım için uygun fiyatlı dayanıklı bir saat arıyorsanız, sürekli doğru zamanı gösteren quartz saatleri de gönül rahatlığı ile tercih edebilirsiniz.

Mekanik Saat Mekanizması

Mekanik ya da elle kurulan saatler, işlevini yerine getirmesi için tepe düğmesi aracılığıyla kurulması gereken mekanizmalara sahiptir. Elle kurulan mekanizmalar zarif bir doğrulukla çalışırken, saat tutkunlarını mest eden bir teknolojiye sahiptir.

Mekanik saatler, saat dünyasını daha yakından tanımak, saatlerin nasıl bir mühendislik harikası olduğunu anlamak için mükemmel parçalardır.

Bu saatlerdeki karmaşık mekanizma, çoğu zaman sanat olarak tanımlanabilir. Aslında mekanik (kurmalı) saat mekanizması kullanan çoğu kol saati, birer koleksiyon eşyasıdır.

Mekanik Saat Mekanizması Nasıl Çalışır?

1. Mekanik saat mekanizması, quartz saat mekanizmasından farklı olarak, bir bataryadan ziyade, çalışmak için tepe düğmesinden çevirerek kurulan yayların sağladığı mekanik enerjiyi kullanır.
2. Kurulduğunda gerilen bu yay, dişlilere enerji aktarır ve saat komplikasyonları çalışmaya başlar.

Mekanik Saat Mekanizmasının Faydaları

Uzun ömür: İyi tasarlanmış bir mekanik saat, titiz ve doğru bir bakım ile bir ömür kullanılabilir hatta sonraki nesillere bile bırakılabilir.

Batarya: Pil değiştirmek bir süre sonra insanı sıkabilir. Mekanik saatlerde pil bitme endişesi yaşamazsınız.

Estetik: Mekanik mekanizma kullanan saatler, saatin arka tarafını safir cam ile kaplarlar ve dışarıdan mekanizma gözükebilir.Bu sayede çalışan parçaların dönüşleri ve yayların salınımları net bir şekilde izlenebilir.

Otomatik Saat Mekanizması

Otomatik mekanizma kısaca kendi kendine kurulabilen mekanizmalara verilen addır.

Otomatik bir saat, kullanıcısının bilek hareketlerinden üretilen kinetik enerjiyi kullanır. Saatin zembereği kullanıcının bilek hareketleri ile otomatik olarak sarılır ve mekanik saat mekanizması gibi elle kurulum gerektirmez.

Saatin iç mekanizması aynı mekanik saatlere benzer.

Otomatik Saat Mekanizması Nasıl Çalışır?

1. Mekanik saat mekanizmasına ekstradan bir adet rotor adı verilen metal bir ağırlık eklenir.
2. Rotor mekanizmaya bağlıdır ancak serbestçe hareket edebilir.
3. Rotor, bilek her hareket ettiğinde döner ve mekanizmaya enerji verecek olan yayı sarar.
4. Sarılan yay mekanizmaya enerji vererek saatin çalışmasını sağlar

Otomatik Saat Mekanizmasının Faydaları

Batarya: Saatin günlük kuruluma ihtiyacı yoktur. Düzenli kullandığınız sürece saat çalışmaya devam eder.

Quartz, mekanik ve otomatik saat mekanizmalarının farklı çalışma prensipleri olsa da her biri birer teknoloji harikasıdır. Genelde quartz saat mekanizmasını uygun fiyatlı saat markaları kullanırken, mekanik ve otomatik saat mekanizmalarını lüks saat markaları kullanmaktadır.

Artık, saat mekanizma çeşitlerini ve nasıl çalıştıklarını biliyorsunuz. Mekanizmalar, saat seçimi yaparken dikkat edilmesi gereken parçaların başında gelmektedir.