Omega – Speedmaster

Omega Speedmaster – Geçmişten Günümüze Tarihi

İsviçre yapımı saat modellerinin içerisinde gelmiş gelmiş en ikonik modellerden biri de tartışmasız Omega Speedmaster modelidir. Bu markanın satış rakamlarını kontrol ettiğinizde de çok kolay farkedebilirsiniz. Swatch Grup bünyesindeki Omega, grubun en çok kâr getiren markasıdır.

Omega Speedmaster günümüzde ”Moonwatch” olarak bilinse de, aslında bu düşünce ile geliştirilmedi. 1957 yılında üretilen efsane üçlünün, Seamaster 300 ve Railmaster’ın yanındaki diğer profesyonel parça olarak üretildi. O tarihler de Omega, Olimpiyat oyunlarının resmi zaman tutucusu konumundaydı ve bir yarış ve spor kronografı olarak Speedmaster tanıtıldı. Bileğe takılan ikinci bir kronografı olan kol saati kesinlikle çok kullanışlı bir araçtı.

Speedmaster NASA’nın Dikkatini Çekiyor. (Tarihin Arka Planı)

1962 yılında Omega Speedmaster modeli NASA’nın dikkatini çekmişti. Amerikanın ilk insanlı uzay uçuşu olan Mercury 9 da görevli olan astronot Gordon Coopeer 3 Ekim 1962 yılında ki Mercury uçuşunda kendi Omega Speedmaster CK2998 model saatini kullandı ve resmi bir uygulama değildi NASA kurumu ile hiç bir ilgisi yoktu. Astronotlar, uzayda giyilebilecek saat gibi bir aksesuar için talepte bulunmuşlardı. NASA özel eşyaların (kişisel kol saatleri gibi) görevler sırasında kullanılırsa bu uygulamanın bir çok tehlikeye sebebiyet verebileceğini savunuyordu. 1964 yılında ise uzay uçuşlarında kullanılacak sertifikalı bir saatin gerçekten önemli bir ihtiyaç olduğuna karar verdi.

NASA, Longines, Rolex, Hamilton ve tabii ki Omega gibi kronograf üreticilerinden saat tedarik etmeye karar verdi. Bir efsaneye göre NASA bu saatleri Houston’da bulunan bir saat bayisinden aldığı yönündedir. Ancak bu kesinlikle doğru değil. Bir devlet kurumu olan NASA’nın dışarıdan alışveriş yapmasına izin verilmemektedir. Gerçeği Omega müzesinde saklı. Deke Slayton tasafından kaleme alınmış bir gereksinim mektubuna dayanarak, tüm izleme ve takip testleri James H. Ragan tafafından yapılmış ve 1964 yılının sonlarına doğru çeşitli saat markalarına teklif talebi gönderilmiş. Markalarında tamamı İsviçre saat markası olduğu için, acentelere ya da ithalatçılara değil, doğrudan merkez ofis ile irtibat kurulmuş. Markaların bu yüzden ilk başlarda ne olup bittiği hakkında hiçbir fikri yoktur.

Bu teklife sadece dört saat markası cevap verdi: Longines, Omega, Rolex ve Hamilton. James H. Ragan teklif talebi ile beraber bir teknik özellikler sayfasıda gönderdi. İçinde NASA’nın tam olarak ne istediği ile ilgili bir çok ayrıntı vardı. Hamilton, koleksiyonlarında olan askeri kol saatleri ürün yelpazesi dışında, yeni bir cep saati kronografı önererek yanıt verdi. Bu nedenle, James H. Ragan Hamilton’u testlere dahil etmedi ve marka daha girişte diskalifiye edildi.

Bay Ragan diğer markalardan 3 ile 4 adet tedarik etti ve bu markaların altındaki ürünlere efsanevi testler yaptı. Saatlere, 11 farklı test içeren ”Yeterlilik Testi Prosedürleri” adı verilen bir dizi işlem uygulandı;

• Yüksek Sıcaklık: 71 derece sıcaklıkta 4 saat, ardından 93 derece sıcaklıkta 30 dakika
• Düşük Sıcaklık: -18 derecede 4 saat.
• Sıcaklık- Basınç: 15 dakika boyunca 71 dereceye kadar ısıtma, ardından 45 dakika boyunca -18 dereceye kadar soğutma, 45 dakika boyunca 6-10 atm basınç.
• Nem: En az %95 nem ile 240 saat boyunca 20 ile 71 derece arasında değişen sıcaklıklar.
• Oksijen Atmosferi: 0,35 atm basınçta %100 oksijen atmosferinde 48 saat.
• Şok: Altı farklı yönde, her biri 11 milisaniyelik 40 G’lık altı şok.
• Hızlanma: Uzay aracı eksenine paralel bir eksen boyunca 333 saniye içinde 1G ile 7,25 G arasında hızlanma.
• Dekompresyon: 71 derece sıcakta 10-6 atmlik bir vakumda 90 dakika, 93 derece sıcakta 30 dakika basınç.
• Yüksek Basınç: en az bir saatlik süre boyunca 1,6 atm basınç.
• Titreşim: 5 – 2000 Hz arasında değişen 30 dakikalık titreşim döngüsü.
• Akustik Gürültü: 30 dakika boyunca, 40 – 10.000 Hz frekans aralığında 130 DB.

Bu testlerden sadece Omega Speedmaster geçti ve NASA uzay keşfi ve sertifikalı uçuş için hazırlanan beyanda; ”Seçilen üç kronografın operasyonel ve çevresel testleri tamamlanmış olup, test sonucunda Omega Kronografları kalibre edilmiş olup Titan III ekibinin üç üyesine verilmiştir”

Omega’nın İsviçre merkezi her şeyi, Ed White’ın Haziran 1965 yılındaki Gemini 4 misyonunun bir parçası olarak uzay yürüyüşü sırasında bileklerinde Velcro grubu ile Speedmaster taktıklarını gördükten sonra öğrendi. Bu tarihten sonra Omega Speedmaster astronotların resmi bir ekipman parçası olarak kaldı.

İlk Speedmaster CK2915 – Speedmaster Hikayesinin Başlangıcı

Speedmaster CK29’ların her koleksiyoncu için en önemli kağıt CK2915 referansıdır. Şimdilerde bu saatler açık arttırmalarda on binlerde Euro’ya kadar ulaşabilen nadir parçalardır. O zamanlarda Speedmaster modelleri oldukça popülerdi ve popülerite Omega’yı sürekli olarak modeli güncellemeye devam etmesi için zorluyordu. Omega Speedmaster, küçük, altın ve klasik elbise saatlerinin yoğun olduğu dünyada büyük ve sportif bir saatti. İlk Speedmaster modeli, günümüz modelleri ile kıyaslandığında bile şaşırtıcı şekilde modern bir tasarıma sahiptir.

Speedmaster, Omega’nın efsane üçlemesinin bir parçasıydı: CK2913 Omega Seamaster 300, CK2914 Omega Railmaster ve CK2915 Omega Speedmaster. Kadranı saran takimetre nedeniyle modele ”Speed” adı verildi (bu aslında dünya prömiyeriydi). Speedmaster, takometreyi kadranın dışına, bir çerçeve üzerine yerleştiren ilk saat modeliydi. İsmin geri kalanı ise Omega sözleşmesini takip ediyor: ”Usta (master)” terimi, Seamaster (dalış ustası) ve Railmaster (demiryolu ustası) gibi profesyonel odaklı saatler için kullanıldı.

İlk Speedmaster CK2915, akrep göstergesi nedeniyle, ”geniş ok” olarak bilinir (eski Denizci ve Demiryolu çalışanlarında bulunan bir tür gösterge). Bu modelde, yeni nesil tasarımlara göre iki ana fark görülebilir, kazınmış sayıları olan metalik bir takimetre sayacı çerçevesi ve basit bir baston ikinci gösterge.

Diğer tüm özellikler aslına uygundur. Kadran ve ışıklı baston indeksleri olan gerçek ”moonwactch” modeli ile çok benzer. Siyah oksitlenmiş kadran, etrafında bulununan çıkıntılı kısım nedeniyle ”kadran kadranı” olarak adlandırılır. Akrep yelkovan ve üç alt kadran da dairesel cilalı gömme radyumla doludur.

Omega, Speedmaster’ı çalıştırmak için kalibre 321’i kullandı. Omega ve Lamina arasındaki ortak girişim ile geliştirilen bu kalibre 1942 yılında tanıtıldı. Lamina Cal. 2310 Vacheron Constantine ve Breguet tarafındanda kullanılmaktadır. Basit ve eski moda olmasına rağmen bugüne kadar üretilmiş en iyi kronograf hareketlerinden kabul edilmektedir.

Omega Speedmaster CK2915 sadece iki yıl üretildi (1957-1959) ve yerini CK2998 modeline bıraktı.

İlk Değişim – CK2998

CK2998, Speedmaster’ın uzun ve zengin tarihinin ikinci aşamasını temsil ediyor. 1959 yılında piyasaya sunulan CK2998’de çeşitli iyileştirmeler ve estetik değişiklikler yapılmıştır. Bu seriyi önemli yapan bir başka husus ise, uzaya giden ilk Speedmaster serisidir.

Wally Schirra, 3 Ekim 1962 yılında Mercury 8 uçusu sırasında kendi Omega Speedmaster CK2998 modelini kullanıyordu. Uzaydaki bu ilk Omega şuan en ünlü seri ve 2012 yılında özel bir baskı ile yeniden üretildi. Aynı kasa, kadran ve gösterge tasarımına sahip Speedmaster FOIS (Uzaydaki ilk Omega).

2012 Omega Speedmaster – Uzayda İlk Omega

Teknik olarak aynı model olsa bile, CK2998 okunabilirliği artıran siyah alüminyum bir parçadan yapılmış yeni bir takimetre çerçevesi ve bu modelin ayırt edici bir özelliği olan akrep, yelkovan değişiktir. Ayrıca kasası 40mm (diğeri 39mm) ve su direncini arttırmak için butonlar etrafında O-ring conta kullanılmıştır.

CK2998, açık arttırmalarda veya ikinci el saat piyasasında CK2915’e göre çok daha kolay ve uygun fiyata bulunur ve harika bir saattir. Aynı zamanda hem vintage unsurları hem de siyah çerçeve gibi modern unsurları bünyesinde karıştıran harika bir geçmişe ve muhteşem bir görünüme sahip Speedmaster’lardan bir tanesidir.

Modern Vintage Speedmaster Modelleri – 105.002 ve 105.003

1962’de Omega Speedmaster ref. 105.002 ve 1963’te Speedmaster 105.003. her ikisi de çok küçük bir teknik farkla benzer tasarımlara sahiptir. Çerçevenin çapı bu iki model arasında 38,6 mm’den 39,7 mm’ye büyütülmüştür. Özellikleri karşılaştırdığımızda ise bu iki saat modelinin de birebir aynı olduğunu görmekteyiz.

105.002 ve 105.003, Speedmaster’ın tasarım özelliklerini, özellikle elleri değiştirdi. Bugünler de modern Speedmaster tasarımlarını süsleyen copla göstergelere sahip ilk Speedmaster modelleri bu iki referanstı. Dakikalar ve saatler düz, beyaz, aydınlık eller ile gösterilirken, alt kadranların elleri basit beyaz coplardır. Kronografın orta eli elmas şeklinde dizayn edilmiştir ve üst kısım aydınlık trityum ile doludur.

105.003 NASA tarafından test edilmiş ve astronot ekipmanı olarak seçilmiş referanstır. Modelin üretimine son verildi.

Geçici Speedmaster Ref. ST105.012

Bu model, bir kaç nedenden dolayı ilk Speedmaster CK2915 ile beraber en önemlisidir. Bu aya inen modellerden biridir. Bu Apollo XI’in 20 Temmuz sırasında Ay’a iniş yaparken Neil Armstrong ve Buzz Aldrin ikilisinin kullandığı saatti.

Tarihsel doğruluk için, Ay yüzeyine inen ilk Speedmaster modelinin ST105.012 olduğunu kesinlikle doğrudur. Artık bu biliniyor çünkü, Omega müzesi doğrudan James H. Ragan ile çalışıyor ve NASA’nın tüm belgelerine erişebiliyor.

İkincisi, ST105.102 eski model Speedmaster ve modern seriler arasındaki değişimi net göstermektedir. 1963 Speedmaster ST105.012, en estetik değişikliklerin meydana geldiği referanstır. En büyük yeni gelişme, modelin yeni tasarımıydı. Omega, köşelerin asimetrik bir tasarımını meydana getirerek, butonları ve tepe düğmesini koruma altına aldı. Yeni kordonları, faceted ve Lir olarak adlandırdı. Saatin kasanın çapı 42 mm oldu. Son olarak, butonların yanına ve kasanın içine kauçuk bir zar yerleştirerek su direnci maksimuma çıkarıldı.

Koleksiyonerlerin tercih ettiği ST105.012, Moonwatches’ın ilki ve 145.012’nin yanısıra görkemli 321 Kalibre’yi kullanıyordu. Bundan sonra Omega, 145.022 referansıyla tanıtılan 861 olan kamla çalıştırılan bir harekete geçti. Ancak temiz bir tasarım açısından mevcut Omega Speedmaster’a çok yakın bir modeldi. Omega, bu ikonik tasarımın korunmasına özen gösterdi ve Speedmaster’ın başarısı asla dalgalanmadı ve hep tercih edilen bir model oldu. Her koleksiyoner için ister vintage, ister modern olsun, speedmaster vazgeçilmez bir saattir.

Bir daha ki yazıda çok nadir ve sıra dışı modellerle, tasarımın ikinci kısmına geçeceğiz.

Omega Speedmaster serisinin 2. yazısı: Omega Speedmaster -2-

Omega Speedmaster serisinin 3. yazısı: Omega Speedmaster -3-