Bazı insanlar için kol saatleri herhangi bir şey ifade etmeyebilir. Bu insanlar onlarca farklı saat çeşidi içerisinden hepsini aynı görüyorlardır. Onlar, saatlerin sadece zamanı söylediğini başka da hiçbir işe yaramadığını düşünen kişilerdir. Belki siz de böyle düşünüyorsunuz ve seçeceğiniz kol saatinden tek beklediğiniz sadece zamanı göstermesi.
Böyle düşünüyorsanız, büyük olasılıkla, bir saatin günlük yaşantınıza ne kadar yardımcı olacağı hakkında en ufak bir fikriniz yok. Belki de, saatinizin şaşırtıcı özelliklerini kullanmayı başlamadınız ya da saatinizin çeşidinin farkında değilsiniz.
Saatler asla göründüğü kadar basit değildir. Piyasada mevcut olan bir birinden farklı saat çeşitlerini anladıktan sonra, aslında bu çeşitliliğin günlük hayatınızı kolaylaştıracak birçok şey barındırdığını fark edeceksiniz.
Böylece, mesleğinizde, hobilerinizde ya da sadece günlük yaşantınızda ihtiyaçlarınızı karşılayacak bir saat türü bulabilir, hediye almak istediğinizde seçenekleri daraltabilirsiniz.
Kabul edersiniz ki saat dünyası sonu olmayan bir deniz ve çok farklı saat çeşitleri var. Özellikle hepsini aynı olarak hayal ettiğinizde durum zorlaşır. Saat çeşitleri hakkında detaylı bir bilgiye sahip olduğunuzda, ne alacağınızı bilir ve değerli zamanınızı boşa harcamamış olursunuz.
Dahası, hangisinin fiyatını gerçekten hak ettiğini bilerek alışveriş yapacaksınız. Saat çeşitlerini bilmek, Defacto saatlerinin niçin bu kadar ucuz, Omega saatlerinin ise neden bu denli pahalı olduğunu anlamanıza yardımcı olacak.
Mutlaka dikkatinizi çekiyordur, teknoljinin hızla gelişmesi ile birlikte diğer günlük saat çeşitlerinden farklı olarak, birçok yeni tür ortaya çıkıyor. Saat dünyasında tahmin ettiğinizden de farklı çeşitte saat var. Saat kullanıcılarının çoğu bu çeşitleri nasıl kategorize edeceği konusunda büyük bir kafa karışıklığı yaşıyor. Bu makalenin konusu da tam olarak bu. Saat çeşitlerini sınıflandırmak.
Saat Kategorileri
- Ekran Çeşidine Bağlı Saatler
- Tasarıma Bağlı Saat Çeşitleri
- Harekete Dayalı Saat Çeşitleri
- Güç Kaynağına Bağlı Saat Çeşitleri
- İşlevselliğe Bağlı Saat Çeşitleri
A – Ekran Çeşidine Bağlı Saatler: Analog, Dijital, Hibrit, Dokunsal, Dokunmatik
Bu saat kategorisi, analog, dijital, dokunsal ve dokunmatik ekran saatleri ile çeşitlendirmenin en kolay yoludur. Kısacası, yüzeyinden okunabilen saatlerdir.
Analog Saatler
İnkar edilemez şekilde en geleneksel ekranlı saat çeşidi analog saatlerdir. Saati gösteren bir akrep, dakikayı gösteren bir yelkovan ve çoğunlukla saniyeyi de gösteren bir ele sahiptir.
Dediğimiz gibi en geleneksel saat çeşidi budur ve büyük olasılıkla, evinizde, okulunuzda ve hemen hemen her yerde gördüğünüz bir türdür. Muhtemelen, saatleri öğrenirken bile analog saat kullanmışsınızdır. O kadar yaygındır ki açıklamaya ihtiyaç bile duymak gerekmez.
Dijital Saatler
Dijital saatler, saatte mevcut olan tüm bilgileri görüntülemek için bir LCD ekran kullanılır. Elektrik enerjisine ihtiyaç duyan bir saat çeşidi olduğu için kuvars saatler arasında sayılıyor.
Hibrit Saatler
Terimin kendisinden anlaşılabileceği gibi, analog ve dijital saatleri birleştiren bir saat çeşididir. İlk bakışta normal bir analog saat gibi zamanı göstermek için akrep ve yelkovan ve saniye ibareleri ile normal bir saate benzer. Ancak hibrit saatler, LCD ekranlı dijital saatlerin de özelliklerini barındırır ve çok daha fazla özellik sunarlar.
Bazı hibrit saatler sadece LCD ekralı dijital saat gibi de gözükebilir ancak, bazı modellerinde antremanlarınızı takip edebilirsiniz. Hatta bir akıllı telefona bağlanabilir ve diğer akıllı saatlerde bulunan diğer özellikleri de kullanabilirsiniz. Yukarıda dediğimiz gibi, hibrit saatler iki türü de birleştiren bir saat çeşididir.
Dokunsal Saatler
Bu saat çeşidi maalesef ki saat mağazalarında çok yaygın değildir. Bir çok marka da üretme ihtiyacı duymaz. Dokunsal kelimesini duyan çok kişi de bu saatleri dokunmatik ekran saatler ile karıştırabilir. Aslında dokunsal saatler, saate bakmadan bile zamanı anlayabilmek için tasarlanmıştır.
Günümüzde görme engelliler için üretiliyor olsa da, ilk dokunsal saat, 1800’lerin başlarında cep saatleri ile üretildi. Böylelikle saati cebinizden çıkarmadan bile zamanı gizlice kontrol edebiliyordunuz. Bununla beraber, artık günümüzde cep saatleri çok nadir bir seçenek olduğundan, dokunsal saatler genellikle görme engelliler için üretilmektedir.
Dokunsal saatler için çok çeşitli tasarımlar vardır. En çok üretilenler, akrep ve yelkovan yerine, saati ve dakikayı gösteren saatinden etrafında dönen iki bilyeli yatağa sahip bir model, diğer ise açılabilen kapakları olan dokunsal saatlerdir. Böylece akrep ve yelkovana dokunabilir ve doğru zamanı okuyabilirsiniz.
Dokunmatik Saatler
Akıllı saatler ekrana bir çok özellik sığdırdığından ve daha fazla özellik sunduğundan, menüde ve diğer işlevlerde kolayca gezinmek için dokunatik ekranlı olarak üretilirler. Adından da anlaşılabileği gibi, saat fonksiyonlarını kontrol etmek için ekrana dokunmak gerekir. Apple Watch bunun en mükemmel örneklerinden birisidir. Bir çoğunun geleneksel saat tepesi ya da butonları olsa da, farklı özellikler çoğunlukla ekrana dokunarak kontrol ediliyor.
B – Tasarıma Bağlı Saat Çeşitleri: Günlük (Casual), Klasik, Moda ve Lüks
Bu kategori, daha çok saatin tasarımı ve görseli ile ilgilidir. Saat, günlük kullanım için mi yoksa klasik bir saat mi? Belki de çok dikkat çekici bir tasarımı vardır.
Günlük (Casual) Saatler
Günlük saat modelleri olarak da adlandırabileceğimiz casual saat modelleri, gündelik saatlerdir ve stil açısından en yaygın saat tasarımı çeşididir. Çok zarif saatler değillerdir fakat her türlü giyim tarzı ile uyum sağlarlar. Özellikle, en çok günlük kullanım içindir ve çok fazla detay aramayan insanlar için tasarlanmıştır. Bu yüzden en uygun fiyatlı saatler genellikle casual tasarımlı saatlerdir. Tarzına çok aşina olmadığınız birine hediye alacaksanız, bu tarz her zaman en iyi seçenektir.
Klasik Saatler (Elbise Saatleri)
Casual tasarım çeşidinden farklı olarak klasik saatler ticari ve resmi kıyafetler için en iyisidir. En iyi elbise saatleri, bir gömlek ya da elbisenin altına girecek kadar ince olanlardır. Genel olarak basit tasarımları vardır ve ancak çok zariftirler. Kullanıcının elbisesi için harika bir tamamlayıcıdır. Klasik saat çeşitleri çok fazla dikkat çekmezler ancak, özellikle takım elbiseler ile tercih edildiğinde ayakkabı ve kemer ile uyumu muazzamdır.
Klasik saatler, klasik kıyafetler gibi oldukça sade olarak tasarlanırlar. Genellikle sadece saat, dakika ve bazen saniye ibreleri bulunur. Nadir olarak da tarih penceresi eklenir. Bunların yanında, saatin sadeliğini korumak için, kadran ve çerçevesi tertemiz olmalıdır. Tercihen beyaz, siyah veya metal tercih edilmelidir.
Klasik kıyafet saatleri, genellikle beyaz yakalılar, avukatlar veya bankacılar için iyi bir seçimdir. Ancak, sadeliği nedeniyle, minimalist bir yaşam tarzı benimseyenler için de en iyisidir.
Moda Saatler
Aslında moda saati teriminin tam bir tanımı yok. Genellikle saatçilik yapımında uzmanlaşmamış ya da köklü bir tarihi olmayan, daha çok markasının lisansını vererek başkalarına üretim yaptıran moda markalarına atıfta bulunmak için kullanılıyor. Moda saatleri, saatler konusunda uzmanlıklarından ziyade, moda dünyasındaki ünleri ile tanınan markalar tarafından satılmaktadır.
Üst paragrafta da dediğimiz gibi, istisnaların dışında bu markaların çoğu, saatlerini başka şirketlere bırakarak lisanslama yolu ile üretim sağlıyorlar. Bu saat modelleri genellikle tasarıma, estetiğe ve markalaşmaya odaklanır. Belirgin, hemen herkes tarafından bilinen marka logoları vardır. Birçok moda markası, uygun fiyatlı kuvars mekanizmalar kullanır ancak, marka bilinirliği, marka prestiji ve kullanıcılar tarafından çok tercih edilmesi nedeniyle çok yüksek fiyatlara da satılabilir.
Emporio Armani, Hugo Boss, Gucci, Michael Kors ve Guess marka saatler, moda saatlere örnek olarak gösterilebilir.
Lüks Saatler
Lüks saatlerden bahsetmeden saat çeşitlerini sınıflandıramayız. Lüks tanımı yaparken belirli bir saat tarzı olup olmadığı veya saat markasının kendi itibarının lüks olarak tanımlanıp tanımlanmayacağı her zaman tartışma konusu olmuştur.
Bunular beraber, moda saatleri ile lüks saatler arasında çok keskin bir ayrım vardır. Lüks saatler genellikle saat üretiminde çok uzun bir geçmişi olan, geçmiş tarihlerinde birçok hikayeler olan şirketler tarafından yapılır. Bazı lüks saatler, ürünlerine değer katan altın, elmas, platin ve diğer değerli materyaller kullanırken, aynı zamanda yüksek kaliteli saat mekamizları kullanarak tüm süreçte el ile üretim yaparlar.
Lüks saat markalarını çoğu İsviçreli’dir ve saatlerini genellikle sınırlı sayıda el montajı yaparak özel olarak üretmektedir. En iyi İsviçre saat markalarını öğrenmek için “En İyi 10 İsviçre Saat Markası” adlı yazımızı inceleyebilirsiniz. Bu üretilen özel saatleri de özel perakende satış noktalarında, diğer markalara göre çok daha yüksek fiyatla satmaktadırlar. Bu saatler genellikle saat koleksiyonerleri, zenginler ve ünlüler tarafından tercih edilmektedir.
Patek Philippe, Hublot, Vacheron Constantin, Audemars Piguet, A. Lange & Söhne, Jaeger-LeCoultre, Tag Heuer ve Rolex bilinen en iyi, lüks saat üreten markaların başlıcalarıdır.
C – Harekete Dayalı Saat Çeşitleri: Quartz, Mekanik Otomatik, Güneş Enerjili, Kinetik, Kronometre
Saatin harketi dediğimiz şey esasen saate hayat veren aksamdır. Saatin hareket etmesini sağlayan şey kısaca mekanizmadır.
Kuvars Saatler
Kuvars (Quartz) bu kategorideki en yaygın saat çeşididir. Doğru zaman gösterimi, dayanıklılık ve düşük maaliyet bu saat çeşidini popüler hale getirir.
Quartz saatler hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz, “kuvars saat nedir?“ yazımızı okuyabilirsiniz.
Mekanik Otomatik Saatler
Başlangıçta, saatler sadece mekanik parçalar kullanılarak, yani elektrik yardımı olmadan çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Bu saatler, bir rotor yardımı ile zembereği sıkıştırır ve zemberek yavaşça gevşeyerek çarklara enerji aktarır, bu sayede saat çalışmaya başlar. Bu saatlere kendinden sarmalı otomatik saatler denir. Halk dilinde bilek hareketi ile çalışan kol saati olarakta bilinir.
Otomatik saat, harekete bağlı rotoru olan mekanik bir saattir. Bileğinizi hareket ettirdiğinizde rotor hareket eder ve zembereği sıkıştırır. Sıkışan zemberek yavaşça salınarak dişlilerin hareket etmesini sağlar. Bileğinize takmadığınız zaman, bir süre sonra saat duracaktır.
Otomatik saatler, mekanik bir aksam tarafından çalıştırıldığı için, kuvars saatler kadar hassas değildir. Ayrıca kuvars saatlerden genellikle daha pahalıdır.
Kinetik Saatler
Kinetik saat, kuvars ve otomatik saatlerin bir kombinasyonundan oluşur. Otomatik saatlere benzer şekilde saatin hareket etmesi ile dönen bir rotorü vardır. Ancak, bu rotor hareket ettiğinde saat mekaniğini çalıştırmak yerine bir iç dinamo tarafından elektriğe dönüştürülür. Bu elektrik sonra bir güç hücresinde (pil) depolanır. Zamanı bu pilden aldığı güç ile göstermektedir. Kinetik saatlerin şarj olması için aktif olarak kullanılması gerekir.
Kronometreli Saatler
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi otomatik saatler kuvars saatler kadar doğru ve hassas değildir. Bu boşluğu da kronometre özelliği olan saatler dolduruyor. Kronometreler, sıcaklık değişiminden etkilenmeyen yüksek kaliteli malzemelerden üretilir. Mekanizmayı (Hareketi) daha doğru hale getirmek için diğer standart otomatik saatlerden daha ileri düzeydedirler.
“Kronograf” aynı zamanda saatlerdeki kronometre özelliğini ifade etmek için kullanılır. Teknik olarak bir saate kronometre demek için, İsviçre’de bulunan COSC test merkezinde yapılan testten geçmiş ve yetkili kişiler tarafından onay verilmiş olması gerekmektedir.
Ancak, bu test çok pahalı ve saate yüksek maliyetler getirdiği için, üreticilerinde kendi standart testleri ve kesin doğruluğa sahip kronmetreleri de mevcuttur.
D – Güç Kaynağına Bağlı Saat Çeşitleri: Güneş Enerjili (Solar), Kuvars, Smartwatch – Akıllı Saatler
Saatlerin çalışması için güç sağlayan enerji kaynaklarına göre sınıflandırılmış saat çeşitleridir.
Güneş Enerjili Saatler
Solar (güneş enerjisi ile çalışan) saatler, güneş enerjisini saatin üzerinde bulunan hücrelerden alarak elektriğe dönüştürür. Bu elektrik daha sonra bir güç hücresine depolanır. Güneş enerjili saatler de, temel olarak kuvars saatler gibi çalışır. Citizen ve Seiko, Citizen Eco-Drive ve Seiko Solar serileri ile, birbirlerine karşı rekabet halindedirler. Bu iki markaya ek olarak Casio markası da eklenebilir. Diğer markalar ile kıyaslandığında piyasadaki en iyi güneş enerjili saatleri bu üç marka üretmektedir.
Bunula beraber, güneş enerjili saatler yalnızca güneş ışığını değil, yeterince parlaklık saçan doğal yada yapay her türlü ışıktan güç depolayabilirler. Bu yüzden gelişen teknoloji ile beraber onlarca yıl kullanılabilecek bir saattir.
Kuvars Saatler
Öncelikle kuvars saatler, içindeki kuvars kristalinin belirli bir oranda titremesine neden olan bir batarya ile çalıştırılır. Kuvars parçası sayesinde saatler her ne kadar daha doğru olarak çalışsa da, dezavatjı olarak bu hassasiyeti korumak için pili değiştirmeye devam etmeniz gerekiyor. Aksi takdirde saat çalışmaz.
Smartwatch – Akıllı Saatler (Lityum İyon Saatler)
Akıllı saatler, şarj edilebilir lityum iyon piller ile çalışmaktadır. O yüzden akıllı saatlerin bu özelliğinden dolayı güç kaynağına bağlı saat çeşitleri içerisinde sınıflandırdık.
Akıllı saatler genellikle fitness takipçisi, kamera, GPS, vb, akıllı kılan tüm diğer özellikleri barındırdığından, şarj edilebilir olması çok önemlidir. Bu özellikleri çalıştırmak için çok büyük bir güç gerektiğinden şarj edilebilir bir bataryaları olması gerekir.
En iyi akıllı saatleri merak ediyorsanız “2019 yılının en iyi akıllı saatleri“ adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
E – İşlevselliğe Bağlı Saat Çeşitleri: Kronograf, GMT, Takvim ve Ay Evresi, Gündüz ve Gece Göstergesi, Dalış, Pilot, Asker Saatleri ve Akıllı Saatler
Günümüzde, kol saatleri sadece zamanı gösteren bir aksesuar değildir. Çok daha fazlasını yapabilirler. Artık o kadar çok saat çeşidi vardır ki, zamanı söylemesinin dışında sunduğu özelliklere bağlı olarak da kategorize edilmektedir.
Kronograf Saatler
Kronograflar genellikle kol saatlerinin ek bir özelliği olarak adlandırılır. Ancak, bir saate kronograf işlevselliği eklendiği zaman, o saat kendine özgü bir tür olarak kategorize edilmelidir.
Kronograf bir kronometre işlevi görür. Saat yüzeyinde olan ekstra ellerle yada 2 veya 3 küçük kadranlarla kontrol edilir. Kullanmak için saatin yanına, tepeyi çevreleyen iki düğme bulunur. Bunlardan biri başlatma/durdurma diğeri ise sıfırlama işlevi görür.
Krononetre hakkında daha detaylı bilgi için; “Kronometre, kronograf nedir?“ sorusunu cevapladığımız yazımızı okuyabilirsiniz.
GMT Saatler
GMT, Greenwich Mean Time anlamına gelmektedir. GMT saatini farklı kılan en önemli özellik, ekstra bir ele (akrep ve yelkovan gibi bir gösterge) sahip olmasıdır. Saat, dakika ve saniye ibresine ek olarak GMT saatlerin ekstradan dördüncü bir ibaresi daha vardır. Dödüncü el tıpkı saat ibresi gibi saatin yüzeyinde 24 saat boyunca döner. Ek olarak GMT saatler, farklı zaman dilimlerine göre ayarlanmak için kullanılabilecek döner çerçevelere (Bezel) sahip olabilir.
Takvim ve Ay Evresi (Moonphase) Saatler
Kronografa benzer şekilde ay evresi de kol saatlerinin bir özelliğidir ve bu saatlere moonphase saatler denir. Moonphase, saatin takvimine göre ay evresini gösterir. Ayrıca ayın veya güneşin resmini göstererek gece mi yoksa gündüz mü olduğunu da takip edebilirsiniz.
Gündüz ve Gece Göstergeli Saatler
Gündüz ve gece saatleri pratik olarak ay evresi saatlerine benzer, ancak oldukça sınırlı bir özelliktir. Yalnızca gece mi yoksa gündüz mü olduğunu takip edebilirsiniz.
Dalış (Dalgıç) Saatleri
İsminden de anlaşılacağı gibi, dalış saatleri suya dayanacak şekilde tasarlanmış profesyonel dalgıç saatleridir.
Dalgıç saatlerinin kronları sıkıca vidalanmıştır ve kilidi açıp kapamak için vidaları sıkmak ya da gevşetmek gerekir (bunlar butonlardır ve el ile açılıp kapatılabilir). Dalgıç saatlerinin suya karşı ekstra dayanıklı olması için kalın lastik contaları vardır. Dalış saatleri tipik olarak, dalgıçların su altındaki zamanlarını kontrol etmesini sağlamak için zamanlayıcı olarak çalışan dönen çerçevelere sahiptir. Dalış saatleri için başlıca örnek modeller: Blancpain – Fifty Fathoms, Longines – Legend Diver, Omega – Seamaster, Rolex – Submariner, Panerai – Luminor ve Breitling – Superocean.
Dilerseniz, 2018 yılının “En İyi 10 Dalış Saati Modeli“ yazımızı da inceleyebilirsiniz.
Pilot Saatleri
Pilot saatleri ise havacılık sektörü için tasarlanmış saatlerdir. Başlangıçta savaş pilotları için geliştirildiler. Bu nedenle, kolayca okunabilecek bir kadrana ve pilotlar için belirli özelliklere sahip olacak şekilde tasarlanmışlardır. Pilot saatlerinin çoğu, takometre, altimetre, pergel gibi özelikler içerir ve çok hızlı şekilde hesap yapmaya yardımcı olması için slayt kural çerçevesine sahiptir. Genellikle büyük boyutlarda ve sayılar saatin yüzünde net görünecek şekilde üretilirler. Başlıca örnek modelleri; IWC – Big Pilot, Cartier – Santos ve Breitling – Navitimer‘dır.
Asker Saatleri (Saha Saatleri)
Asker saatleri, ordu için işlevsel olacak şekilde üretilmiştir. Bu saatlerin bir diğer adı da saha saatleri olarak geçer. Doğru zamanı gösterirken suya, kire, kuma, çamura ve hatta sert darbelere dayanabilecek sağlamlıkta olacak şekilde üretilirler. Zor saha şartlarında sorunsuz çalışabilmesi ve kullanıcısına yardımcı olması için böyle sağlam olmak zorundadırlar. Casio – G-Shock serisi en önemli örneğidir.
Akıllı Saatler (Smartwatches)
Akıllı saatler, telefonunuz ve Bluetooth kulaklıklar gibi diğer cihazlarla bağlantıya izin veren yeni nesil bir giyilebilir teknolojidir.
Akıllı saatler belirtildiği gibi ”akıllıdır” çünkü telefonunuz ile yapabileceğiniz pek çok şeyi yapmanıza olanak sağlıyor. Ancak, tüm akıllı saatler aynı değildir. Bazıları suya dayanıklıdır, bazıları kameranız için deklanşör işlevi görür, bazıları kalp atış hızınızı ölçer ve uykunuzu takip edebilir. Bazıları çoğunu bir arada sunarken bazıları tek bir özellikte uzmandır.
Hızlı bir inceleme için 2019 yılının en iyi akıllı saatleri yazımızı okuyabilirsiniz.
O kadar çok saat çeşidi vardır ki, bu yazıda yazdığımız onlarca çeşide rağmen hala kategorize edilebilir ve çeşitlendirilebilir. Belki de artık saatlerin göründüğü kadar basit, sadece zamanı gösteren sıradan bir aksesuar olmadığını farketmişsinizdir. Kol saatleri size saati söylemenin dışında çok daha fazlasını sunabilir. İhtiyaçlarınıza uygun özelliklerle donatılmış bir çok kol saati çeşidi vardır. Saha da, hava da ve hatta su altında bile kullanabileceğiniz saatler vardır.
Bu yazımızda saat almaya karar verdiğinizde karşınıza çıkacak onlarca saat çeşidini kategorize ederek yardımcı olmaya çalıştık. Artık saat seçerken çok daha geniş düşünebilir, istediğiniz özellikteki saati kategorize edebilirsiniz. Onlarca saat çeşidi arasından doğrudan ihtiyacınız olanı seçebilirsiniz.
Ben küçükken abimin bir saati vardı. Saatin hatırlayabldiğim bazı özellikleri analog bir saat 2 farklı alarmı vardı. Kronometesi vardı ekranda hem günler hem aylar yazardı. Saat ters yöne dönerekte çalışıyordu. Saatin iki sağında iki solunda 4 düğmesi ve kurma düğmesi vardı. Geri sayım sayacı da vardı Bu saatin markasıni bir türlü hatırlayamadım. Ne zaman bir saatçinin önünden geçsem gözüm vitrinde bu saati arar ama bir türlü bulamadım. Bu saatin markasını hatırlamamda hatta mümkünse bu saati nereden twmin edebileceğim konusunda yardımcı olursanız çok sevinirim
Faydali bilgiler icin cok tesekkurler. Cok guzel ozetlemissiniz.